Naugard0Nowogard (Naugard) w 1309 roku otrzymał prawa lubeckie (niemieckie prawo lokacyjne, obok prawa magdeburskiego najbardziej rozpowszechnione, wzorowane na prawie Lubeki, stanowiło wzór prawno-organizacyjny dla ponad 140 miast, od Hamburga po Rygę, położonych wzdłuż południowego wybrzeża Bałtyku i na przyległych terenach, przyjmowały je głównie miasta związane ze Związkiem Hanzeatyckim, m.in. Stargard Szczeciński, Gdańsk, Elbląg, Braniewo oraz Frombork), co wiązało się z rozpoczęciem przebudowy starego i kształtowania nowego układu przestrzennego miasta. W zachowanych dokumentach pojawia się również rok 1279, kiedy to Otton von Everstein próbuje nadać pierwsze prawa miejskie osadzie i jego mieszkańcom.

Prawa miejskie nadawane były przez władcę na wniosek pana i obejmowały między innymi prawo targowe (pozwolenie na urządzanie targów), pozwolenie na swobodne uprawianie rzemiosła, prawo składu (zmuszające przejeżdżających kupców do wystawiania swoich towarów na sprzedaż) i prawo mili (ograniczające konkurencję w handlu i rzemiośle), prawo sądowe (spory rozstrzygał sąd) i związane z nim prawo miecza, czyli prawo do zasądzania wyroków śmierci i określające jakie rodzaje kar za jakie przestępstwa można wykonywać (wiązało się to między innymi z powołaniem instytucji kata), prawo do wznoszenia fortyfikacji (które władca przekazywał miastu).

Jedną z najważniejszych cech przywileju lokacyjnego miasta była zasada zbiorowego władania nadaną ziemią. Prowadziło to do ukształtowania specyficznego charakteru samorządu miejskiego.

 Od XIII wieku głównym organem samorządu miejskiego w miastach niemieckich stała się rada miejska. Rada miejska składała się z rajców miejskich wybieranych przez pełnoprawnych obywateli miasta lub elity miejskie spośród najbogatszych rodów miejskich, głównie kupieckich. Rada wybierała burmistrza lub kilku burmistrzów.
Burmistrz był najwyższym samorządowym urzędnikiem miejskim, stał na czele rady miejskiej i pełnił funkcję rady głowy miasta przez oznaczony okres czasu.
Burmistrz lub burmistrzowie kierowali podporządkowanym im zespołom urzędników miejskich – magistratem. Do uprawnień rad miejskich należało ustawodawstwo miejskie, zarząd bieżącymi sprawami miasta, troska o ład i porządek w mieście, nadzór nad życiem gospodarczym miasta, w tym także nad cechami i gildiami . W miastach powstałych po XII wieku przywileje lokacyjne przewidywały istnienie rady miejskiej z jednoosobowym burmistrzem na czele jako najwyższej władzy ustawodawczej i administracyjno-policyjnej w mieście obok ławy sądowej.

Burmistrzowie miasta Naugard od 1360 do 1945
Elardus Stanzt 1360
Marcin Kazike 1378
Kone (Love) Hungherstorp 1464
Hermann Wysse 1511
Jorgen Weise 1558
Valentin Wesenberg +1564
Johannes Pipenburg +1594
Johannes Schenke +1601
Matheus Wegener +1601
Martin Schenke +1631
Peter Wiese 1657
Joachim Wiese 1704
Friedrich Schadewitz 1708 / 1729
Schönich +1723
Friedrich Schadewitz 1729
Schröter 1733 / 1760
P. Baumann 1734
C.F. Zimmerman 1740
E.F. Zimmermann 1742 – 1746
G. Kühl 1742 / 1760
Ruhl 1752
Poltzius 1763
Martin Lange 1765 – 1775
Linden 1784 – 1809
Ernst Carl Starck 1809 – 1813
Kuß 1813 – 1815
E.F. Schwebes 01.05.1815 – 1828
J.D. Fr. Hartmann 1828 / 1835
Johann Carl Ludwig Lawrentz 1836 – 1852
Eduard Carl Wilhelm Witte 1852 – 1869
Heinrich 1869 – 1884
Bernhard von Bismarck 1884 – 1892 (wizerunek przedstawiony poniżej)

Bernhard von Bismarck

 

 

 

 

 

Ziethen 1892 – 1896
Carl Schwarz 1897 – 1916
Fritz Winkler 1917 – 1933
Fritz Christen i Gerhard von Gottberg Gemsberg kommissarisch 1933 – 30.09.1934
Dr. Richard Blankenburg 01.10.1934– 04.03.1945

 Niedługo po II wojnie światowej w Polsce w 1950 roku urząd burmistrza zniesiono i jego kompetencje przejęła Miejska Rada Narodowa, a później, po reformie w latach 1973-1975 naczelnik miasta.

Przewodniczący PRN w Nowogardzie od 1945 do 1971 roku
Stanisław Kubik – starosta
Stanisław Zaręba – Przewod. PRN
Wiktor Mikulski - Przew. Prez. PRN

Przewodniczący PRN i Naczelnicy do końca lat 70-tych
Tadeusz Stefan Kielek - Przew. PRN
Tomasz Dworzecki - Przew. Gminnej RN
Waldemar Kowalczyk – Nacz. Powiatu
Zdzisław Sykucki – Nacz. Powiatu
Roman Szałkiewicz – Nacz. MiG

Naczelnicy MiG Nowogard od roku 1980 – 1989
Zbigniew Bortel – Nacz. MiG
Tadeusz Hołubowski – Nacz. MiG

Urząd burmistrza ponownie ustanowiono po przywróceniu samorządu terytorialnego w 1990 roku. Obecnie burmistrz to jednoosobowy organ wykonawczy gminy miejskiej oraz gminy miejsko-wiejskiej. W miastach powyżej 100 000 mieszkańców lub posiadających historycznie przyjęte nazewnictwo, organem wykonawczym jest prezydent miasta. Burmistrz jest również kierownikiem urzędu miasta (lub miasta i gminy). Z mocy ustawy jest też kierownikiem urzędu stanu cywilnego, lecz może w swoje miejsce mianować odrębnego kierownika tego urzędu, co też z reguły jest praktykowane.

Burmistrzowie Nowogardu po roku 1989

  • wybierani spośród radnych (do reformy samorządowej w 2002 roku)

tkubica

 

 

 

 

Tadeusz L. Kubica 12.06.1990 – 11.07.1991

kkrauze2

 

 

 

 

 

Krzysztof Krauze 11.07.1991 – 15.11.1993

mgolczyk

 

 

 

 

 

Marian Golczyk 15.11.1993 – 24.03.1994

abieganska

 

 

 

 

 

Agnieszka Biegańska-Sawicka 24.03.1994 – 07.07.1994

kziemba2

 

 

 

 

 

Kazimierz Ziemba 07.07.1994 – 2002

  • wybierani w wyborach powszechnych (zgodnie z ustawa z roku 2002)

Kazimierz Ziemba 2002 – 10.12.2010

rczapla

 

 

 

 

 

Robert Czapla 10.12.2010

 

opracował: Piotr Suchy